1. Home
2. Nieuws
3. 2007
4. January

Boerderijen

Een belangrijk deel van de Hoorn bestond uit landbouwbedrijven. Grotendeels waren het echte Hollandse boerderijen met een rieten dak, een opkamer en daaronder een grote kelder. Er waren veel boeren, of beter gezegd boerinnen, die kaas maakten en dan kwam een flinke kelder wel van pas, Opvallend waren ook de zomerhuizen bij verschillende boerderijen waar het gezin ‘s zomers verbleef. Bij de boerderijen hoorde veelal ook een huisje waar de daggelder woonde met zijn gezin.

Een daggelderhuis. Ik weet niet meer of het huis bij J.D. v.d.Akker hoorde of bij de gebroeders Kempen.

Een overzicht van de boerderijen die in de Hoorn staan of gestaan hebben.

(naam onbekend)

Wij beginnen bij de Oosthoekbrug en dan krijgen we de eerste boerderij op de hoek van de Prins Bernhardlaan, naast de voormalige kwekerij van "Koppius". De enige boerderij waarvan mij geen naam bekend is. Het boerenbedrijf wordt al lang niet meer op deze boerderij uitgeoefend.

"Over Brug"

Deze boerderij was te vinden tegenover ‘s Molenaars en vandaar de naam. In de tweede wereldoorlog is de boerderij afgebroken. De boerderij is ondermeer bewoond geweest door boer De Wit en de zusters Broekhuizen.

"Bouwlust"

Op de plaats waar nu het autobedrijf van Avifauna gevestigd is, stond de boerderij "Bouwlust", waar Arie van Bergen op geboerd heeft.

"Veld en Dam"

Deze boerderij en de volgende twee boerderijen ("Dubbelde Dam" en "Dubbele Woning" ) waren naast elkaar gelegen, tussen de school en de Hoornstraat. Zowel de boerderijen, als de school en de Hoornstraat zijn inmiddels verdwenen.

Op "Veld en Dam" was Aard Verklei de laatste boer. Bij de boerderij hoorde ook een daggelderhuisje dat de bijnaam "priktent" had. Waarom weet ik niet.

"Dubbelde Dam"

Op "Dubbelde Dam" heeft ruim een halve eeuw de familie Vergeer gewoond en gewerkt.

Dubbelde Dam

"Dubbele Woning"

Zolang ik me kan herinneren heeft op deze boerderij een Van der Hulst gewoond.

"De Hoorn"

De voorgaande boerderijen stonden allemaal aan de landzijde van de Hoorn, maar deze boerderij, waarvan de naam voor zich zelf spreekt, was gelegen aan de Rijn, even voorbij de Hoornstraat. Ook deze boerderij bestaat niet meer. Van de bewoners kan ik me nog goed Tijs van Zwieten herinneren en zijn zoon en opvolger Kees van Zwieten.

"De Jonge Jeugd"

Wij krijgen nu weer een aantal boerderijen, die naast elkaar gelegen waren aan de landzijde van de Hoorn. De eerste is "De Jonge Jeugd". De boerderij lag even voorbij het inmiddels opgeheven benzinestation van Kooy en was gebouwd in 1923. Op dezelfde plaats heeft daarvoor ook een boerderij gestaan, die door brand is verwoest. Die boerderij had een rieten dak en daardoor gebeurde het nogal eens dat een boerderij in brand vloog.

In datzelfde jaar (1923) is er nog een boerderij door brand verwoest: de boerderij "Landbouw" van J. D. van den Akker. Op "De Jonge Jeugd" een wel wat dubbelzinnige naam heeft altijd een Oostdam gewoond en gewerkt. Bij het bedrijf hoorde ook een rentenierhuisje waar het laatst Jacob Oostdam heeft gewoond. Zowel de boerderij als het rentenierhuisje hebben vanwege de industrialisatie van dit gebied het veld moeten ruimen.

Een winters plaatje (boerderij van Jan Oostdam).

"Amstelstein"

De naam herinnert aan de buitenplaats die hier gelegen heeft. Jarenlang is de boerderij bewoond geweest door de familie Van Velzen. De laatste boer was Harry Oostdam, afkomstig van "De Jonge Jeugd". Ook deze boerderij heeft het loodje moeten leggen.

"Raadwijk."

Deze boerderij is al uitvoerig aan de orde geweest bij de bespreking van de buitenplaatsen.

" Landbouw"

Naast "Raadwijk" lag de boerderij "Landbouw". Deze boerderij is al even ter sprake geweest bij de bespreking van de boerderij "De Jonge Jeugd". Ook de herbouwde boerderij, die evenals "De Jonge Jeugd" uit 1923 dateerde, heeft het niet gered. De boerderij heeft plaats moeten maken voor de oprukkende industrie. De boerderij werd bewoond door de familie J.D. van den Akker.

Landbouw

"Hoogerwal"

De naam herinnert aan de buitenplaats die hier vroeger gelegen heeft. De boerderij lag naast het bedrijf van J.D. van den Akker. Dirk Kempen is pachter van deze boerderij geweest en zijn zoons, de gebroeders Kempen, waren de laatste pachters. Ook deze boerderij is afgebroken.

"Langerode"

Evenals Raadwijk is ook de boerderij Langerode al aan de orde geweest bij de bespreking van de buitenplaatsen.

Deze boerderij, waar het laatst de familie Oskam op woonde, is de eerste geweest die in verband met de andere plannen die de gemeente Alphen in de jaren vijftig met de Hoorn had, moest worden afgebroken. Het was het begin van de veranderingen, die de Hoorn een heel ander aanzien zouden geven. De hoeve moest wijken voor een afdeling van de Genie. In 1995 werd op die plek een gevangenis gebouwd.

"Herrezen Haerd"

Dan volgt nu de boerderij "Herrezen Haerd" van Gerrit van der Meer.

De boerderij is gebouwd in 1950. De naam geeft al aan, dat hier eerder ook al een boerderij moet hebben gestaan. De voorganger van "Herrezen Haerd" is in de tweede wereldoorlog op bevel van de Duitsers afgebroken. Dit lot trof niet alleen de boerderij, maar ook de dakpannenfabriek van Van Leeuwen aan de overkant en de winkel van Sutherland naast de boerderij. En dit alles omdat op die plaats ondermeer een tankval of tankgracht gegraven moest worden. Restanten van deze tankval zijn in de polders nog terug te vinden.

Herrezen Haerd

"Voorzorg"

Deze boerderij is aan de Rijn gelegen. Ook deze boerderij heeft een voorganger gehad, die door brand is verwoest. Op die oude boerderij heeft mijn grootvader met zijn gezin gewoond en daar is ook mijn vader geboren. Na de familie Baerveldt kwam de familie Verhagen op de boerderij. Op de herbouwde boerderij heeft als laatste boer de familie N. van den Akker gewoond.

Voorzorg

"Oudervrucht"

"Hoeve Oudervrucht" stond er op het hek aan de straatweg. Een lange laan bracht je dan naar de boerderij. Die lange laan was er de oorzaak van dat er meestal gesproken werd van "Kemp van de lange laan". "Kemp" klopt niet helemaal, want de bewoners heten Kempen, maar gemakshalve werd dat meestal afgekort. De boerderij is nog niet zo erg lang geleden afgebroken.

Oudervrucht

"Oudervrucht"

Hoeve "Oudervrucht" stond er op het hek aan de straatweg. Een lange laan bracht je dan naar de boerderij. Die lange laan was er de oorzaak van dat er meestal gesproken werd van "Kemp van de lange laan". "Kemp" klopt niet helemaal, want de bewoners heten Kempen, maar gemakshalve werd dat meestal afgekort. De boerderij is nog niet zo erg lang geleden afgebroken.

"Nova Post Vetera"

Op deze in 1962 gebouwde boerderij woonde de familie Van Schie. Zij hadden eerst een boerenbedrijf aan de andere kant van de weg. Naast de boerderij is het begin van de omleidingsweg die de Hoorn van verkeer moet ontlasten en waarvoor deze boerderij moest wijken.

"Rhijndrift"

Een uit de 18e eeuw stammende boerderij (Hoorn 418). Zoals reeds vermeld, heeft hier tot de verhuizing naar de overkant de familie Van Schie gewoond.

"Welgelegen"

Een prachtige eeuwenoude Zuid-Hollandse boerderij. Zo’n 200 jaar woonden en werkten (Hoorn 420) hier leden van de familie Van Zwieten.

"Maria Hoeve"

Op deze boerderij, die aan het eind van de jaren zestig is afgebroken, hebben drie generaties Van den Akker gewoond en gewerkt. De boerderij lag naast de boerderij van Van Zwieten.

Maria Hoeve

"De Bonte Paal"

De laatste boerderij in de Hoorn is de "Hoeve De Bonte Paal". De naam staat te lezen in de voorgevel op een tegeltableau van gele en bruine tegels. Het tegeltableau is aangebracht door Ten Cate Brouwer, de oprichter van het tegelhuis, die destijds eigenaar was van de hoeve. De naam is afkomstig van de grenspaal die hier gestaan heeft en de grens aangaf met Hazerswoude. Het was een grijs/witte paal met de wapens van Alphen en Hazerswoude erop.

Zover ik weet wordt de boerderij (nog steeds) bewoond door de familie Niekerk.

De boerderijen "Raadwijk", "Rhijndrift", "Welgelegen" en "De Bonte Paal" worden ook (uitvoerig) beschreven in een boekje waain de veertig monumenten van de gemeente Alphen a/d Rijn aan de orde komen. Ik weet niet of het nog verkrijgbaar is.