1. Home
2. Nieuws
3. 2007
4. January

DE HOORN

Opgaan, blinken en verzinken.
Dat wordt gezegd van sterren en filmsterren,
maar het geldt net zo goed voor wijken, buurten en gemeenschappen.
Er ontstaat een wijk, komt tot bloei en verdwijnt weer.
Een goed voorbeeld hiervan is de wijk Hoorn in Alphen a/d Rijn.
Ik heb van 1937 tot 1973 daar gewoond
en een deel van het blinken
en zonder meer het verzinken van dichtbij mee kunnen maken.

In mijn verhaal over de Hoorn wil ik de geschiedenis van deze wijk vanaf het prille begin vertellen. De nadruk ligt echter bij de periode toen er sprake was van een Hoornse Gemeenschap. Voor dat ik verder ga met de Hoornse geschiedenis, even iets over de band die de Baerveldts hadden met deze wijk in Alphen.

Mijn familie heeft meer dan honderd jaar het wel en wee van deze wijk meegemaakt. In 1815 vestigde mijn overgrootvader zich in Alphen en een zoon van hem begon in 1861 een boerenbedrijf in de Hoorn. Na de dood van mijn grootvader verliet mijn grootmoeder met haar kinderen de boerderij en kocht een winkelpand in de Hoorn, waar zij in 1906 een kruidenierszaak begon. Mijn vader nam later het bedrijf over en na verloop van tijd kwamen mijn zuster en ik ook in de zaak.

Inmiddels bestaat de kruidenierswinkel niet meer. In 1970 ging de winkeldeur voorgoed op slot. Al spoedig daarna heb ik de Hoorn verlaten. Mijn zuster is in 1989 verhuisd. Zij ging wonen in de nieuwe wijk Berendrecht in Gouwsluis. Zo kwam er na 128 jaar een einde aan het verblijf van de Baerveldts in de Hoorn. Een hele tijd, maar een record is het niet. Zo hebben leden van de familie Van Zwieten meer dan twee eeuwen op een boerderij in de Hoorn gewoond.

De Hoorn in vroeger tijd

De Hoorn, een van de vele straten van Alphen aan den Rijn, is een gedeelte van de weg Alphen/Leiden, die langs de zuidzijde van de Oude Rijn loopt.

• In de Romeinse tijd liep hier ongeveer de noordelijke grens van het Romeinse Rijk en was de weg een belangrijke route die langs verschillende Romeinse vestingen naar de kust liep.
• Omstreeks 690 konden de bewoners van de Hoorn Willibrord voorbij zien varen om in deze streken het evangelie te verkondigen.
• Een paar eeuwen later wordt hij gevolgd door minder vredelievende lieden: de Noormannen. Tot ongeveer 1000 zijn ze heel wat keren de Rijn opgevaren voor hun strooptochten.
• In de 12e eeuw gaat de Rijnmond verzanden. De Rijn krijgt dan de vorm zoals hij nu is, met de grote bocht bij Alphen, waaraan de Hoorn zijn naam te danken heeft. Uit die tijd stamt dan ook de naam Hoorn en ook wordt er vanaf die tijd gesproken over de Oude Rijn.

Oorspronkelijk strekte de Hoorn zich uit vanaf het centrum van Alphen tot aan de grens met Hazerswoude. In de vorige eeuw kwam daar verandering in. De Hoorn werd ingekort en verloor het gedeelte van de Oosthoekbrug (tegenover de Oudshoornse kerk) tot het centrum. Dit gedeelte kreeg namen vanuit het Koninklijk Huis: Emmalaan, Wilhelminalaan en Julianastraat.

Bij het gereedkomen van de Prins Bernhardlaan moest de Hoorn weer een stukje prijsgeven. De paar honderd meter tussen die laan en de Oosthoekbrug werd bij de Emmalaan getrokken. En zo kreeg mijn oom, bakker Van Zalingen, die eerst als adres Hoorn 22 had, nu het adres Emmalaan 158.

Voor mijn verhaal ga ik uit van de Hoorn met als grenzen De Oosthoekbrug en De Bonte Paal (grens met Hazerswoude).