De Brugstraat in Alphen aan den Rijn
Dit artikel beschrijft de Brugstraat in Alphen aan den Rijn. Deze straat is tegenwoordig bekend als de Pieter Doelmanstraat. De Brugstraat in Alphen aan den Rijn heeft tussen 1915 en 2007 veel veranderingen ondergaan. Mensen die begin 20e eeuw in Alphen woonden zullen de huidige Pieter Doelmanstraat aan het begin van de 21e eeuw niet meer terugherkennen.
In de periode van 1915 tot 1953 is er niet veel veranderd, maar met de aanleg van de nieuwe brug over de Rijn en dichter bij ons met de vernieuwing van de stadskern en de bouw van het nieuwe stadhuis wat in 2003 in gebruik genomen werd is de Brugstraat en omgeving grondig veranderd.
Met enkele foto’s wil ik deze veranderingen toelichten, een foto zegt immers meer dan een lang verhaal.
Hierboven een foto van de Brugstraat genomen rond 1915 vanaf het Kerkplein. Links op de hoek het voormalige raadhuis. Rechts de zuidkant van de Brugstraat met op nr.4 met de vooruitspringende erker op de eerste verdieping, het pand waar in 1921 Bernard Gerhard Bahlmann een kledingswinkel begonnen is. Dit pand is nu nr.6 van de Pieter Doelmanstraat.
De Brugstraat kreeg in 1957 de naam van de Alphense bezetsstrijder die op 12 maart 1945 op het Hofplein in Rotterdam door de Duitse bezetters gefusilleerd werd.
Hierboven een foto van de Brugstraat uit 1935, gezien vanaf de Alphense Brug. Op de achtergrond de Adventskerk welke in de periode 1920-22 gebouwd is.
Hiernaast een foto uit 1953 van dezelfde Brugstraat genomen vanaf de Alphense brug in de richting van de Adventskerk. Dit is voor mij een vertrouwd beeld als ik in de naoorlogse jaren ging logeren bij ooms en tantes in Alphen aan den Rijn. Links op de foto kan men de bovengenoemde erker van de woning en winkel van Bahlmann herkennen.
Rechts op de foto, met de ster van Heineken Bier in de gevel, zullen oud-Alphenaars het café van Hendrik de Grauw (voor april 1902 van Jan de Vos en zijn vrouw) herkennen. Het bleef een café tot de afbraak in 1955. In die tijd is de hele noordkant van de Pieter Doelmanstraat aan de Hoge Zijde gesloopt om plaats te maken voor enige stadsvernieuwing. Gelukkig bleef de zuidkant gespaard en ontkwam aan de sloophamers.
Vanaf 1960 begonnen de stadsplanners de oude dorpskern te veranderen. De Brugstraat moest verbreed worden voor het toenemende autoverkeer, en de bebouwing aan de noordzijde van de Brugstraat werden afgebroken om plaats te maken voor nieuwe kantoorgebouwen, parkeerplaatsen en een nieuw stadskantoor. Op de hiernaast getoonde luchtfoto uit 1967 kan men zien dat de zuidkant van de Pieter Doelmanstraat nog overeind staat, terwijl aan de noordkant het Rabobank gebouw staat. In dit pand heeft ook de bibliotheek nog een tijdje onderdak gehad.
Onderaan de foto is het kantoor van ABN Amro in aanbouw. De huizen aan de Castellumstraat zijn op dat moment nog niet gesloopt. Naast het kantoor van ABN Amro kwam het nieuwe stadskantoor (niet op deze foto).
Luchtfoto van de Rabobank met zijn parkeerplaats.
Aan het einde van de 20e eeuw besloten de stadsplanners om dit deel van het centrum opnieuw onder handen te nemen. De Rabobank, de ABN-AMRO bank en het stadskantoor werden afgebroken en hiervoor in de plaats kwam het Rijnplein met onder andere het Castellum theater. Tussen het Rijnplein en de Pieter Doelmanstraat werd het appartementencomplex Palazzo gebouwd in een imitatie klassieke stijl, met beelden op het dak op de hoeken van de dakgoten. Dit is ook op onderstaande foto te zien.
Foto genomen vanaf de Alphense Brug
Henk Dinkelaar (2005)
Links de gespaarde panden aan de zuidkant van de Pieter Doelmanstraat met op nr.6 de winkel Bahlmann Sports, nu in handen van Frans Bahlmann, kleinzoon van de stichter van de winkel in 1921, Bernard Gerhard Bahlmann. Deze winkel is in 2006 verdwenen, en vervangen door een Cool Cat filiaal. Bahlmann Sport heeft nog wel een winkel in de Herenhof.
Uitzicht op de Alphense brug, dus richting Lage Zijde, met links het Palazzo appartementencomplex wat enkele jaren geleden is gebouwd, en aan de rechterkant oudere bebouwing. Bij de etalage rechts met daarboven het blauwe gevelbord zit Cool Cat, waar vroeger Bahlmann zat.
Bovenstaande foto is op een zondagochtend in december 2008 genomen vanaf de loopbrug van het centrum voor beeldende kunst.
Ivo van Ark (2008)
Ik ben nog steeds in contact via Internet met een andere kleinzoon, Hank Bahlmann, die sinds 1955 in Canada woont. Rechts op de foto het moderne appartementengebouw Palazzo met op de dakrand de zgn. Romeinse beelden.
Foto van de Pieter Doelmanstraat – hoek Julianastraat
Op bovenstaande foto kan men de winkel van Bahlmann Sports nog zien alsmede de ijzerhandel van Van der Helm op de hoek van de Julianastraat, die inmiddels ook al verdwenen is en is vervangen door een non-descript appartementengebouwtje.
De stadskern tegenover de Adventskerk is er na mijn mening niet mooier op geworden. Het nieuwe stadshart van Alphen aan den Rijn kan het mijne in mijn hart en jeugdherinneringen niet vervangen. Oud en nieuw passen helemaal niet op elkaar.
Maar niets is eeuwig in deze wereld, oud moet nu eenmaal plaats maken voor nieuw en meer functioneel. Maar men vraagt zich wel eens af men een zucht de voorgaande foto’s bekijkt "Hoe kan zo’n verleden door mensen handen worden gemaakt en ook door mensen handen weer verdwijnen ?"
© Hans Arie Kroon, Parijs – 22 januari 2007 – hanskroon@alphen.com
Met enkele kleine wijzigingen door Ivo van Ark – webmaster@alphen.com
Bronnen:
"Tussen Vier Bruggen" door Henk Dinkelaar. Uitgave: Stichting Rijnlandse Historiën – Alphen aan den Rijn 2005.
"My memories of the years 1933 – 2004" door Hank Bahlmann, Pickering, Ont., Canada 2005.
Bron van foto’s: © Historische Vereniging Alphen aan den Rijn.